Interview | De trein rijdt verder

1 maart 2023 heeft Thijs Zondag het Wunderline projectleiderschap bij de provincie Groningen overgenomen van Tjeerd Postma. Thijs was hiervoor manager Projectbeheersing voor de Wunderline en Tjeerd is vanaf nu nog op de achtergrond betrokken. Samen blikken ze terug en kijken ze vooruit naar de uitdagingen die nog komen.


Op de foto: Thijs Zondag (links) en Tjeerd Postma (rechts). © Wunderline

Tjeerd, hoe kijk je terug op de afgelopen jaren als projectleider?

Tjeerd: "Voorop staat dat de afgelopen 7 jaren dat ik voor het Wunderline project hebt gewerkt ontzettend leuk zijn geweest. Zowel met het Wunderline team van de provincie Groningen als de Duitse partners. Zo'n internationaal project is nooit echt klaar en er is ook geen blauwdruk. Het is continu zoeken naar oplossingen. Persoonlijk vind ik dat heel inspirerend en uitdagend."

Waar heb je het meest van geleerd?

Tjeerd: "Het inzetten van strategisch omgevingsmanagement in samenwerking met de Duitse partners. Bijvoorbeeld bij gemeentes langs de lijn, met het netwerk Ketenmobiliteit. Dat was echt iets nieuws voor mij, maar is wat mij betreft één van de succespijlers van dit project. Daarnaast heb ik gemerkt dat het belang van een Europese subsidie enorm veel positieve druk zet op het project. Je moet met resultaten komen om vervolgsubsidie te krijgen en dat zorgt ervoor dat mensen sneller in actie komen. Zonder de EU-subsidie hadden we waarschijnlijk nooit zo snel een overeenkomst kunnen tekenen."

Thijs, waar wil jij de nadruk op gaan leggen de komende tijd?

Thijs: "Allereerst bouwstap 1 zo goed mogelijk uitgevoerd krijgen binnen het budget, de planning en scope. En daarnaast samen met Niedersachsen, Bremen en alle andere betrokkenen een helder en realistisch perspectief boven tafel krijgen voor het vervolg van het project na 2024 (bouwstap 2). Of dit met een directe trein is of een andere vorm, daar moeten we natuurlijk samen uitkomen. Dit zijn in ieder geval twee belangrijke opgaves voor de komende periode."

Volgens planning is eind 2024 bouwstap 1 gereed en gaat de trein weer over de Friesenbrücke rijden. Wat zijn de plannen daarna?

Tjeerd: "Bouwstap 1 is behoorlijk in de kosten gaan lopen, zeker in Duitsland. En bouwstap 2 is ook een enorme kostenpost. De huidige financieringsstrategie is niet meer houdbaar. Samen met de Duitse partners moeten we naar een stapsgewijze aanpak voor bouwstap 2 kijken."
Thijs: "Ja, er ligt een gezamenlijke opgave om bouwstap 2 opnieuw in te vullen. We merken dat in het huidige onderzoek naar een directe trein soms de verwarring ontstaat dat dit een trein is die de hele regio voorbij raast. Dit beeld is onjuist. Het is een trein is waarmee je niet meer hoeft over te stappen tussen Groningen en Bremen. Het is belangrijk dat we dit beeld helder krijgen, zodat iedereen die bij het project betrokken is dezelfde uitgangspunten heeft."

Tjeerd noemde eerder dat de samenwerking met de Duitse partners erg goed is. Wat is de succesfactor hierin?

Tjeerd: "Een succesvolle samenwerking valt of staat met de goede contacten. Zonder elkaar regelmatig spreken en zien komt zo'n project niet verder. Bij voorkeur in het echt, want achter het beeldscherm blijft het toch vooral zakelijk. Vorige zomer ging de staatssecretaris van Niedersachsen na onze stuurgroepvergadering nog even met ons het terras op. Dat zijn de momenten die bij je blijven! Of wanneer je erachter komt dat je een voorkeur voor een goede whisky gemeen hebt met een collega uit Niedersachsen. Deze persoonlijke gesprekken ontstaan buiten het project om en dragen absoluut bij aan een prettige samenwerking."
Thijs: "Daar sluit ik me volkomen bij aan. Wat trouwens ook gewaardeerd wordt is dat wij als Nederlanders tijdens de meetings Duits spreken. Belangrijke besluiten neem je toch het liefst in je moedertaal. Zo intensief Duits spreken was toen ik net bij het project kwam best een dingetje dacht ik, maar dat gaat harstikke goed."

Wat betekent de Wunderline voor de gemeentes langs de spoorlijn?

Thijs: "De Wunderline is niet alleen één trein. De Wunderline is een grensoverschrijdend mobiliteitsconcept waar onder andere meerdere treindiensten onder vallen. Maar net zo belangrijk is dat inwoners uit de gemeentes eenvoudig van en naar de stations moeten kunnen reizen. We verbeteren daarom ook de aansluitingen van de stations en de bereikbaarheid. Daarnaast werken we samen met de betrokken gemeentes om de stations aangenamer te maken, zodat wachten comfortabeler wordt en je tussendoor bijvoorbeeld even een koffie of snack kunt halen. Gemeentes langs de lijn profiteren omdat hun inwoners straks sneller, comfortabeler en makkelijker kunnen reizen tussen Groningen en Bremen."

Wat is het belang voor de provincie Groningen?

Tjeerd: "Economische structuurversterking van de hele noordelijke grensregio. Bewoners een alternatief bieden voor autogebruik, wat nu nog meer van belang is met de huidige klimaatontwikkelingen en hoge energieprijzen."
Thijs: "Je biedt inwoners van de provincie daarnaast interessante aansluitingen in Duitsland op een internationaal spoornet. Van andere (grote) steden in Duitsland zoals Berlijn tot aan Scandinavië. Studeren en werken over de grens wordt hierdoor aantrekkelijker én het is een belangrijke stimulans voor toerisme, kunst en cultuur."

Wat verwachten jullie van een nieuwe gedeputeerde die Fleur Gräper-van Koolwijk zal gaan opvolgen halverwege dit jaar?

Tjeerd: "Ik hoop echt dat we bestuurders krijgen met net zoveel commitment als Fleur Gräper en Berend Lindner, de vorige staatssecretaris van Niedersachsen. Bestuurders die ook zeggen dat we door moeten en ons project van harte ondersteunen. Ik zou graag zien dat de Wunderline in de provincie weer in het collegeakkoord wordt opgenomen. Zeker met de komst van een Lelylijn-ambitie moet je zorgen dat de Wunderline een stap verder wordt gebracht. Ik durf wel te zeggen: zonder Wunderline geen internationale Lelylijn!"
Thijs: "Ik hoop ook dat het nieuwe college weer vol instemt met het doorontwikkelen van de Wunderline. De nieuwe gedeputeerde maakt in ieder geval een mooie mijlpaal mee straks als bouwstap 1 gereed is en de Friesenbrücke weer opengaat."

Tot slot, Tjeerd, wat wil jij graag meegeven aan je opvolger?

Tjeerd: "Ik hoopte al dat je deze vraag zou stellen! Ik zeg altijd maar zo: ook al zijn we techneuten, 80% van ons werk is psychologie en 20% is de inhoud. De inhoud van het werk moet natuurlijk kloppen, maar zorg dat het leuk is en maak het niet te moeilijk. Ook al zijn er soms tegenvallers. Als je plezier hebt in je werk vertaalt dat zich ook door naar creatieve oplossingen en de rest van het team."
Thijs: "Dankzij het werk van Tjeerd de afgelopen jaren loopt het project eigenlijk al als een trein, om maar even in de spoortermen te blijven. Om zo het stokje over te nemen voelt als een warm bad. De trein rijdt verder, ook ná 2024 en dan over de nieuwe Friesenbrücke van Groningen naar Bremen!"